Batman
“Omdat hij de held is die Gotham verdient. Maar niet degene die het nu nodig heeft. Dus jagen we op hem. Omdat hij het kan verdragen. Omdat hij geen held is. Hij is een stille wachter, een waakzame beschermer. Een donkere ridder.”
– Jim Gordon
Toen Thomas Wayne Batman werd
Batman bestaat al meer dan 80 jaar. Maar de Dark Knight werd niet altijd gespeeld door Bruce Wayne! Steeds weer namen andere personages de rol op zich, zoals Jean-Paul Valley nadat Bane in de comic Knightfall zegevierde. Of in een alternatieve tijdlijn waarin niet Thomas maar Bruce Wayne wordt neergeschoten na zijn bezoek aan het theater - en zijn vader vervolgens Batman creëert. Zelfs Kal-El a.k.a. Superman trok het vleermuiskostuum aan, net als Alfred Pennyworth en deze personages: Dick Grayson, Jason Todd, Tim Drake, Damian Wayne, Terry McGinnis, Hugo Strange, de Joker en Bane.
Batman: Een held die steeds verandert
In de jaren '80 jaar heeft Batman ons talloze iconische momenten bezorgd, of het nu gaat om de comics, de series, videogames of grote bioscoop-blockbusters. Iedereen, echt iedereen, kent tegenwoordig de Dark Knight. Bedenkers Bill Finger en Bob Kane hadden zeker niet gedacht dat de comic-figuur zo beroemd zou worden, toen ze in 1939 The Case of the Chemical Syndicate voor de 27e Detective Comics-editie maakten. Maar hun nieuwe held, die oorspronkelijk Birdman zou heten, werd al snel een favoriet van de fans.
Slechts een jaar later gaven ze Batman zijn eigen comic-serie. Voor het ontwerp liet Bob Kane zich inspireren door Superman, Zorro, een Leonardo da Vinci-tekening en de film The Bat Whispers. De laatste zoon van Krypton speelde echter de grootste rol, want Batman was in het zogenaamde Gouden Tijdperk een tegenhanger van Superman: Hij had geen superkrachten en handelde niet uit edelmoedigheid, maar stond voor een donkerdere, complexere wereld.
In het Zilveren Tijdperk (jaren '50 en '60) werden de verhalen van Batman steeds vreemder. Hij vocht naast Superman tegen aliens, de wereld van de niet meer zo duistere ridder werd steeds vrolijker. Het zou tot eind jaren '80 duren voordat Batman terugkeerde naar zijn roots, wat we voor een groot deel te danken hebben aan Frank Miller en comics als The Dark Knight Returns.
Batman, het theaterpersonage Een personage dat al meer dan 80 jaar meegaat en nog steeds een van de bekendste merken van de wereld is, is zoiets als het toppunt van 'relevant'.
Hoe heeft Batman dat voor elkaar gekregen? Vooral door zich altijd aan te passen aan de tijdgeest: Van de kolderieke Adam West die een inbreker niet kan tegenhouden omdat hij zijn Batmobiel vanwege een parkeerverbod nog snel moet verplaatsen, tot de depressieve Ben Affleck die Superman wil vernietigen omdat er een kans van één procent is dat hij slecht is.
Acteur en stemacteur Kevin Conroy ziet vooral klassieke verhalen die we al duizenden jaren vertellen als de belangrijkste reden voor succes. Hij vergeleek Bruce Wayne zelfs met bekende figuren uit toneelstukken. "Batman is Achilles. Hij is Orestes. Hij is Hamlet." Ook bij het Griekse personage Orestes gaat moet wraak genomen voor de dood van de vader. Op zoek naar wraak wordt de held steeds krankzinniger en gaat hij door de hel om zijn wraakzucht te bevredigen. Vergelijkbaar met Batman, maar met dit subtiele verschil: "Batman komt uit het vuur, maar in plaats van zich door het leven te laten vernietigen, kanaliseert hij zijn woede en creëert iets dat groter is dan hijzelf [...]"
Scott Snyder, die onder andere Court of Owls schreef, vindt het belangrijker dat Batman toegankelijk is. Voor hem is het een verhaal over een jongen die iets ergs overkomt en er daarna voor zorgt dat zulke dingen niemand anders kunnen overkomen. "Het gaat over het overwinnen van je eigen angsten, je grootste tragedies, en het omzetten van dat verlies in winst." Kunstenaar Bruce Timm daarentegen noemt een eenvoudiger reden voor de Batman's blijvende populariteit: "Hij ziet er geweldig uit. Hij heeft misschien wel het beste comickostuum ooit." Dat die laatste reden volkomen terecht is, werd dubbel en dwars onderstreept door regisseur Matt Reeves met zijn prachtige The Batman.
Wie is jouw Batman?
De voortdurende relevantie en flexibiniteit van Batman houden niet op bij onze Batman-fanartikelen. Met de juiste merchandise kun je je enthousiasme voor Batman niet alleen uitdrukken, maar vooral ook specificeren. Je drukt tenslotte iets heel anders uit in een Batman-T-shirt met het klassieke, vrij ronde Batman-logo op een gele achtergrond dan met een sombere versie in zwart op heel donkergrijs. Hetzelfde geldt als je kiest voor een Batmanshirt met logo voor een speciale film of zelfs een T-shirt met een comic-print die alleen insiders kunnen plaatsen.
Misschien ga je zelfs een stap verder en creëer je je eigen badgrot met coole fanartikelen! Met snapbacks, die keurig aan de muur hangen of op een plank staan opgesteld alsof ze deel uitmaken van de steeds uitgebreidere Batman-outfit. Met mokken en verzamelfiguren op je bureau. Met lampen om de juiste lichtsfeer te creëren (niet te fel!) en schrijfwaren voor je hopelijk niet-criminele notities. Of zelfs filmreplica's zoals de Batman-batarang? De kleurrijke... of liever de grijs-zwarte merchandise wereld van Batman is ongeveer net zo divers en veelzijdig als de Dark Knight zelf.