Obi-Wan Kenobi

Ewan McGregor vs. Alec Guiness: Wie is de betere Obi-Wan?

Het verhaal van Obi-Wan Kenobi is een van de meest diepgaande in het sterrenstelsel ver, ver weg. De feiten spreken voor zich: hij was de (veronderstelde, zie hierboven) eerste Jedi in 1000 jaar die een Sith doodde. Hij trainde de Uitverkorene en zag hem toen naar de Donkere Zijde keren. Waarna hij zijn leven wijdde aan het corrigeren van zijn fouten. Ja, Obi-Wan is een verdomd complex personage. En werd dan ook belichaamd door twee verdomd goede acteurs. Maar wie speelde de Jedi Master beter? Alec Guinness of Ewan McGregor? Wij proberen deze onmogelijke vraag te beantwoorden

Dat is in het voordeel van Guinness

Wanneer we Obi-Wan a.k.a. "oude Ben" voor het eerst ontmoeten in Star Wars: Episode IV - A New Hope, zien we een vreemde kluizenaar die midden in de woestijn woont, niet veel te doen heeft en zandmensen kan verjagen met grappige geluiden. Het niet bepaald positieve beeld wordt verder gekleurd door Luke's oom Owen, die niets van de oude man moet hebben. Toch duurt het maar een paar seconden voordat onze indruk drastisch verandert. Zodra Alec Guinness zijn mond opendoet, verandert de gekke kluizenaar in een wijze leraar in wie we meteen vertrouwen hebben. Met zijn genuanceerde, zelfverzekerde manier van doen geeft Guinness het personage een diepgang die ronduit voelbaar is.

Zo geweldig als McGregor is als Obi-Wan, Alec Guinness' aanwezigheid, ja zelfs zijn oprechtheid, brengt iets over op ons als kijkers dat geen uitleg behoeft. Zijn Obi-Wan weet waar hij het over heeft. Weet wat hij moet doen. En ziet zijn problemen onder ogen zonder angst of aarzeling. Dat wordt veel te weinig benadrukt: Alec Guinness was de eerste acteur die moest bedenken hoe je in godsnaam de Force gebruikt. En zijn bijna rustgevende stem in combinatie met subtiele gebaren is tot op de dag van vandaag de meest competente manier om Jedi-vaardigheden tot leven te brengen.

Niet te vergeten: Alec Guinness heeft de iconische uitgang. Zelfs voordat zijn laatste duel met Darth Vader begint, is hij zich er al lang van bewust dat zijn reis hier eindigt. En dat maakt hem helemaal niet bang, integendeel. Hij ziet zijn lot onder ogen, helpt Luke Skywalker en zijn vrienden te ontsnappen en behaalt bijna terloops een mentale overwinning op zijn voormalige leerling. Guinness krijgt dit allemaal voor elkaar met a) heel weinig schermtijd en b) extreem weinig informatie over het tragische verhaal van Anakin Skywalker. Een prestatie die moeilijk te overtreffen is. Of toch niet?

Dat is in het voordeel van McGregor

Voordat de prequel trilogie uitkwam, zorgde alleen al de gedachte aan een nieuwe Obi-Wan acteur voor onrust. Maar Ewan McGregor slaagde erin, mogelijk als enige acteur, om precies te bereiken wat elke prequel wil: belangrijke gaten in een personage opvullen, er nieuwe nuances aan toevoegen en toch trouw blijven aan het personage. Het is geen toeval dat McGregor de grote uitzondering is als het gaat om kritiek op de prequels.

Hoe dan ook: het is moeilijk om McGregor te vergelijken met Oscarwinnaar Alec Guinness omdat het hele Star Wars universum veel is veranderd in de jaren tussen de originele en prequel trilogieën, plus er was veel meer informatie voor hem beschikbaar. En iedereen die zegt dat McGregor de betere lichtzwaardvechter is, kan net zo goed zeggen dat zijn 4K UHD HDR-tv uit 2023 beter is dan de oude beeldbuis van vroeger. Voor de volledigheid: natuurlijk is McGregor beter met het lichtzwaard! Hij was veel jonger, de gevechten hadden een heel andere status en Guinness' Obi-Wan werd helemaal niet (meer) verondersteld een krijger te zijn.

Op andere manieren staat McGregor's Obi-Wan voor ons "duidelijk boven" die van Guinness. Was de Obi-Wan van de originele trilogie zijn angst al lang de baas, de Obi-Wan van McGregor is getekend door zijn angst, vooral in de serie. De angst in zijn ogen als hij Darth Vader ziet, wordt onmiddellijk op ons kijkers overgebracht. Hij heeft zijn trauma duidelijk nog niet overwonnen. Deze vermeende karakterfouten, gekoppeld aan een vleugje humor, maken zijn Obi-Wan echter, toegankelijker. Dat geldt niet alleen voor het fictieve personage, maar ook voor de acteur: het is geen geheim dat Alec Guinness een hekel had aan Star Wars. McGregor daarentegen ging helemaal op in zijn rol, bracht meer diversiteit en diepgang in het personage en slaagde er zo in om net zo erkend te worden als Obi-Wan als Guinness. Beter dan dat wordt het niet.

Conclusie: geen duidelijke winnaar. Of toch niet?

Je raadt het vast al: we kunnen niet objectief zeggen wie de betere Obi-Wan is. Het personage uit de originele trilogie is te verschillend vergeleken met de prequels. Er is te veel veranderd in het Star Wars universum. En McGregor had te veel extra informatie tot zijn beschikking. Alec Guinness en Ewan McGregor hebben het personage voor ons in gelijke mate gevormd. Maar laten we McGregor een duidelijke overwinning geven: Hoewel de beroemde "Hello there" over de lippen van beide acteurs kwam, was het McGregor die van de iconische zin een wereldwijde sensatie maakte ;-)

Er is echter een andere categorie waar Ewan McGregor duidelijk wint: in merchandise! Dat kun je zien in onze Obi-Wan Kenobi shop, waar je alles vindt wat je hartje begeert. Hieronder vallen de grote hoogtepunten zoals Obi-Wan's lichtzwaard in de Force FX Elite variant van Hasbro, maar ook Obi-Wan Kenobi shirts, Obi-Wan Kenobi figuren en andere Obi-Wan Kenobi merchandise. Als dat nog niet genoeg is, is er altijd nog de grote wijde wereld van Star Wars merchandise die niet specifiek is voor de Obi-Wan Kenobi serie